Ekonomia

To teoretyczne stwierdzenie opiera się w dużym stopniu na obser­wowanym w praktyce procesie wzrostu znaczenia kredytu banko­wego oraz wykorzystywania przez przedsiębiorstwa bezpośrednio wygospodarowanych przez nie nadwyżek finansowych. Proces wzrostu znaczenia innych niż budżetowe środków w finansowaniu gospodarki skłania niektórych autorów do przypisywania budże­towi państwa cech wąsko rozumianego budżetu administracyj­nego, a nie planu podstawowego, który powinien obejmować wszystkie elementy gospodarki finansowej; taki właśnie charak­ter ma bilans finansowy państwa. Równocześnie jednak…

Ta obserwacja praktyki nasuwa przypuszczenie, iż budżet, jako. instrument kierowania finansami państwa, odgrywa jednak pod­stawową rolę. Na tym tle jest formułowany słuszny pogląd, zgod­nie z którym budżet, będąc planem finansowym dochodów i wy­datków państwa jako całości, odgrywa zasadniczą rolę, która nie może być przejęta przez inne urządzenia planistyczne. Powstaje przy tym dodatkowy, nie rozstrzygnięty dotąd problem, jakie właściwie są atrybuty „planu podstawowego”: zakres, usytuowa­nie w systemie planów, czy przydatność…

Wreszcie, zagadnieniem kontrowersyjnym jest okres obej­mowany planem. Teoretycznie od dość dawna dowodzi się, że plany finansowe powinny być opracowywane na okresy dłuż­sze niż rok (przynajmniej na okresy pięcioletnie). Istotnie, można znaleźć wiele logicznych argumentów, przemawiających za tym postulatem (głównie sztuczność okresu rocznego nie odpowiada­jąca przebiegowi procesów gospodarczych, w szczególności inwes­tycyjnych). Równocześnie jednak podejmowane w praktyce pró­by wydłużenia okresów planowania nie udają się i po jakimś czasie są odrzucane; mimo…

Polityka finansowa, jak każda polityka, zawiera w sobie trzy ele­menty: cele, środki i podmiot realizujący ustalone cele. Cele polityki finansowej leżą z reguły poza sferą finansów. Są to te same cele, których realizacja następuje za pomocą różnych in­nych metod działania państwa, a więc rozwój gospodarczy, uprze­mysłowienie, wzrost dobrobytu społeczeństwa, podnoszenie pozio­mu kultury itd. Natomiast tym, co wyróżnia politykę finansową, są środki, którymi się ona posługuje,. Polityka finansowa to działalność ludzka…

Polityka finansowa jest częścią polityki gospodarczej. Niekiedy jednak wykracza ona poza ramy ścisłej polityki gospodarczej, obejmując pewne elementy polityki społecznej, głównie w dzie­dzinie zabezpieczenia i ubezpieczenia społecznego oraz niektórych spraw socjalno-kulturalnych. Polityka finansowa jest związana z systemem zarządzania go­spodarką. Występuje tu charakterystyczna zależność. Im bardziej zdecentralizowany (parametryczny) jest sposób zarządzania, tym większe znaczenie ma pieniądz, finanse i polityka finansowa; i na odwrót, przewaga scentralizowanych zasad i metod bezpo­średnich (administracyjnych, np.…

Jak już wspomniano, istota polityki finansowej polega na wybo­rze środków dla realizacji celów. Wybór ten jednak nie może być wyborem zupełnie dowolnym, jego granice określa przede wszyst­kim ustrój społeczno-gospodarczy kraju. W pań­stwie socjalistycznym zdeterminowane są główne źródła docho­dów, jako że dochód narodowy jest wytwarzany w ogromnej większości w przedsiębiorstwach państwowych i od nich jedynie można czerpać dochody. Na przykład byłoby nie do pomyślenia w państwie socjalistycznym oparcie finansów państwa…