Ekonomia

Podkreśla się m.in., iż okres roczny jest za krótki, zwłaszcza dla planowania i finansowania inwestycji, że w syste­mie budżetowym brak odpowiednika dla wieloletnich i perspek­tywicznych planów gospodarczych, że obok budżetów rocznych należy sporządzać budżety na okresy dłuższe. Trzeba jednak zwró­cić uwagę, iż praktyka zna tylko budżety roczne. Dotychczaso­we próby wydłużenia -okresu budżetowego stale zawodziły (m.in. 5-letnie budżety terenowe w Czechosłowacji, 2-letnie budżety gromad w Polsce itp.). Zagadnienie okresu budżetowego…

Gospodarcze znaczenie działalności budżetowej polega jednak nie tylko na jej wadze ilościowej. Działalność budżetowa jest realizowana jako pewien system, mechanizm, sposób gromadze­nia i wydatkowania środków państwowych. Jeżeli nawet — jak to miało miejsce w niektórych okresach w krajach socjalistycz­nych (np. w Polsce w latach 1971—1973) — udział budżetu pań­stwa w dochodzie narodowym ulega niewielkiemu zmniejszeniu (głównie dlatego, że finansowanie inwestycji zostało w większym zakresie przekazane bankom), to nadal działalność…

Ekonomiczna rola gospodarki budżetowej wynika też z fak­tu ścisłego jej powiązania z innymi członami finansów socjalis­tycznych i oddziaływania na ich funkcjonowanie; na- przykład znaczną część środków finansowych, którymi dysponują banki dla potrzeb działalności kredytowej, stanowią czasowo wolne środ­ki gospodarki budżetowej; rozmiary środków finansowych pozo­stających w dyspozycji przedsiębiorstw państwowych zależą w du­żym stopniu od tego, jaką ich część — zgodnie z obowiązującym systemem finansowym — przejmie państwo na rzecz zasobów…

Równocześnie uchwalanie budżetu przez par­lament stwarza okazję do politycznej kontroli zamierzeń pań­stwa, włącza najwyższy organ władzy państwowej do podejmo­wania decyzji w sprawie gospodarki budżetowej. Uprawnienia budżetowe parlamentu są z reguły ustalone w konstytucji i należą do katalogu prawnych zasad ustroju. Prawne znaczenie budżetu wynika przede wszystkim z faktu, że jest on uchwalany w formie ustawy, a więc aktu prawnego najwyższej rangi w hierarchii źródeł prawa. Żaden inny plan finansowy nie…

Omówione tu, gospodarcze, polityczne i prawne aspekty roli budżetu,i jego szczególnego znaczenia powodują, że niekiedy bud­żet bywa określany jako podstawowy plan finansowy w państwie socjalistycznym. Tak np. kwestia ta jest ujęta w polskim prawie budżetowym z 25 listopada 1970 r., gdzie w art. 1, ust. 1 znajdu­jemy stwierdzenie: „Budżet Państwa jest podstawowym planem gromadzenia i wykorzystywania środków pieniężnych, które za­pewniają wykonanie zadań państwowych”.Działalność budżetową państwa regukyje prawo budżetowe. Rozróżnia…

Prawo budżetowe w wąskim ujęciu obejmuje normy praw­ne regulujące strukturę budżetu, ogólne zasady budżetowe, pro­cedurę budżetową, charakter budżetu oraz kontrolę i dyscyplinę budżetową (I, 3). Jest to zatem część ogólna prawa budżetowego. Do prawa budżetowego w tym rozumieniu nie należą normy re­gulujące zasady ustalania dochodów budżetowych (np. prawo po­datkowe, prawo celne) i zasady dokonywania wydatków budżeto­wych (np. prawo uposażeniowe, prawo stypendialne). W dalszych rozważaniach, używając określenia „prawo budżetowe” bez…