Ekonomia

Przed 1939 r. nie było w Polsce skodyfikowanego prawa bud­żetowego (z wyjątkiem prawa budżetowego związków samorządu terytorialnego). W okresie 1944—1950 regulacje prawne gospo­darki budżetowej miały charakter fragmentaryczny. Coroczne ustawy skarbowe regulowały sprawy gospodarki budżetowej na dany rok. W ustawie konstytucyjnej (tzw. małej konstytucji) z dnia 19 lutego 1947 r. uregulowano niektóre kwestie uchwa­lania budżetu (obowiązek uchwalenia na jesiennej sesji Sejmu, 3-miesięczny termin dla uchwalenia od dnia przedłożenia projek­tu przez…

Zasadnicza reforma budżetu i prawa budżetowego została do­konana z dniem 1 stycznia 1951 r. na podstawie uchwały Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 1950 r. w sprawie wstępnych wy­tycznych do zasad budżetu państwa na 1951 r. W ramach refor­my nastąpiła zmiana struktury budżetu (wprowadzono budżet państwa i budżety terenowe, budżety zbiorcze i jednostkowe), rozszerzenie jego zakresu (do budżetu państwa włączono m.in budżety b. związków samorządu terytorialnego i ubezpieczeń spo­łecznych), a…

de­krecie z dnia 17 grudnia 1952 r. o uchwalaniu i wykonywaniu budżetu państwa . Dekret ten był wyrazem tendencji do centra­lizacji decyzji budżetowych oraz rozszerzenia kompetencji bud­żetowych rządu, a zwężenia — kompetencji Sejmu. Tendencje te oceniono krytycznie po 1956 r. Nowe założenia polityczne i gos­podarcze, wyrażające się w dążeniu do decentralizacji zarzą­dzania i demokratyzacji życia społecznego, znalazły wyraz w usta­wie o prawie budżetowym z dnia 1 lipca 1958 r. Została…

Ustawy o prawie budżetowym z 1958 r. i z 1970 r. były wy­razem dążenia do uporządkowania i skodyfikowania prawa bud­żetowego. Nie były to jednak pełne kodeksy budżetowe. Obok nich bowiem stale obowiązywały, i nadal obowiązują, inne akty prawne regulujące gospodarkę budżetową państwa w różnych jej fragmentach. Liczba tych aktów jest ciągle jeszcze duża. Do podstawowych aktów prawnych — poza konstytucją z 1952 r., znowelizowaną ostatnio w 1976 r, która…

Zasady te określają pewne swoiste cechy struk­tury budżetu lub sposobu jego działania, które pozwoliłyby na­leżycie realizować cele gospodarki budżetowej. Nie stanowią one elementów definicji gospodarki budżetowej, lecz jej cechy po­żądane, bez których gospodarka ta wprawdzie może funkcjono­wać, ale nie może prawidłowo realizować stojących przed nią zadań. Formułowanie tego rodzaju zasad przez naukę jest zro­zumiałą i naturalną próbą tworzenia uogólnień, które — zasto­sowane w praktyce — mogłyby przynieść pozytywne rezulta­ty…

Różni autorzy wymieniają rozriaaite zasady budżetowe. Niektórzy z nich ograniczają się do paru (np. autor z lat trzydziestych, T. Grodyński rozpatruje tyl­ko 4 zasady: przejrzystość, powszechność, jedność i prawdziwość), a inni mówią o kilkunastu zasadach budżetowych (np. Z. Pirożyński wymienia ich dwanaście). Ten brak całkowitej zgodno­ści (pewna zgodność oczywiście istnieje) wynika przede wszystkim z dwóch powodów: 1) ze związku zasad budżetowych z podsta­wami ustroju politycznego i ekonomicznego, 2) z braku precy­zji…